หน้าหนังสือทั้งหมด

ความรู้เบื้องต้นเรื่องวัฒนธรรมชาวพุทธ
13
ความรู้เบื้องต้นเรื่องวัฒนธรรมชาวพุทธ
ความนํา บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเรื่องวัฒนธรรมชาวพุทธ มนุษย์ทุกคนมีฐานะเป็นสมาชิกของสังคมที่ตนอาศัยอยู่ และมีความสัมพันธ์ด้านต่างๆ ต่อกัน ตลอดจนการพึ่งพาอาศัยอยู่ร่วมกันเป็นหมู่คณะ โดยมีเป้าหมายเพื่อค
บทที่ 1 ของหนังสือเล่มนี้นำเสนอความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวัฒนธรรมชาวพุทธ โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในสังคมที่ต้องพึ่งพาอาศัยกันเพื่อความอยู่รอดและความสุข ขณะที่การพัฒนานิสัยทางสังคมและการอบร
ความหมายของวัฒนธรรม
15
ความหมายของวัฒนธรรม
ส่วนในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน ได้ให้ความหมายไว้ว่า “วัฒนธรรม” (น.) หมายถึง สิ่งที่ทำให้เจริญงอกงามแก่หมู่คณะ เช่น วัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมในการแต่งกาย วิถีชีวิตของหมู่คณะ เช่น วัฒนธรรมพื้นบ้าน วัฒนธรรม
วัฒนธรรมเป็นสิ่งที่ช่วยให้หมู่คณะเจริญงอกงาม ประกอบไปด้วยความคิดร่วมและค่านิยมทางสังคมซึ่งกำหนดมาตรฐานของพฤติกรรมในสังคม เช่น การเคารพผู้ใหญ่ ส่วนวัฒนธรรมยังเป็นสิ่งที่มนุษย์เรียนรู้ผ่านการถ่ายทอดจากร
การฝึกฝนพัฒนาและการเพาะนิสัยจากปัจจัย 4
23
การฝึกฝนพัฒนาและการเพาะนิสัยจากปัจจัย 4
บทที่ 2 การฝึกฝนพัฒนา หรือการเพาะนิสัยจากปัจจัย 4 บทนี้นักศึกษาจะได้ศึกษาเรื่องของการฝึกฝนพัฒนา หรือการเพาะนิสัยจากปัจจัย 4 โดยจะเริ่มจาก การทำความเข้าใจพื้นฐานก่อนว่า ปัจจัย 4 มีองค์ประกอบอะไรบ้าง? ค
บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการฝึกฝนพัฒนาและการเพาะนิสัยจากปัจจัย 4 ซึ่งได้แก่ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยา โดยมีอธิบายถึงความสำคัญและขั้นตอนของการเพาะนิสัยจากปัจจัยเหล่านี้ โดยอิงจากหลักพระพ
วัตถุประสงค์และความสำคัญของปัจจัย 4 ในชีวิต
24
วัตถุประสงค์และความสำคัญของปัจจัย 4 ในชีวิต
ซึ่งหมายถึงอาหาร) เพราะเห็นว่าอาหารเป็นสิ่งจำเป็นหลักในการดำรงชีวิตที่เกี่ยวพันกับมนุษย์ตั้งแต่แรก เกิดจนถึงวันที่ต้องหลับตาลาโลกนี้ไป 2.2 วัตถุประสงค์และความสำคัญ เพื่อให้วางแผนการใช้ปัจจัย 4 ได้อย่า
เนื้อหาเกี่ยวกับความสำคัญของอาหารในชีวิตมนุษย์ตั้งแต่เกิดถึงตาย โดยมีการชี้แจงวัตถุประสงค์และความสำคัญของปัจจัย 4 ซึ่งได้แก่ จีวร บิณฑบาต และ เสนาสนะ ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในสัพพาสวสังวรสูตร
ปัจจัย 4 และหน้าที่การงาน
26
ปัจจัย 4 และหน้าที่การงาน
1) ปัจจัย 4 ได้แก่ ปัจจัยที่ 1 อาหารการกิน เช่น ตั้งแต่เกิดจนตาย คนทุกคนต้องย้ำคิด พูด ทำในเรื่องกินก่อนทั้งนั้น เช่น พอตื่นเช้า ก่อนออกไปทำงาน หรือไปเรียนหนังสือก็คิดแล้วว่า วันนี้จะกินอะไรดี หรือแม้
ปัจจัย 4 ประกอบด้วย อาหาร การแต่งกาย ที่อยู่อาศัย และการรักษาสุขภาพ เป็นเรื่องสำคัญในการใช้ชีวิตประจำวันของมนุษย์ ตั้งแต่การคิดกินอาหารในทุกวัน ไปจนถึงการเลือกเสื้อผ้าและการเตรียมที่อยู่อาศัยเพื่อรับม
หลักการสุขลักษณะและการสร้างนิสัยการจัดเก็บ
48
หลักการสุขลักษณะและการสร้างนิสัยการจัดเก็บ
หลักการ 4. สุขลักษณะ 5. สร้างนิสัย วิธีปฏิบัติ 1. ตั้งมาตรฐานขั้นต่ำของสุขลักษณะของสถานที่ และการจัดวางเครื่องใช้ 1. ไม่มีที่ลับ 2. ไม่เป็นแหล่งซ่อนของสัตว์ร้าย สัตว์ที่เป็นพาหะนำโรค 3. ทําความสะอาดง่
เนื้อหานี้เกี่ยวกับหลักการและวิธีปฏิบัติในการรักษาสุขลักษณะของสถานที่รวมถึงการสร้างนิสัยในการจัดเก็บสิ่งของอย่างเป็นระเบียบ โดยเน้นการปฏิบัติตามมาตรฐานขั้นต่ำ เช่น การตั้งมาตรฐานสุขลักษณะ, ความสะอาดง่
มาตรฐานการซักและดูแลห้องน้ำ
56
มาตรฐานการซักและดูแลห้องน้ำ
เกณฑ์มาตรฐานขั้นต่ำ การซัก 1. ผ้าสะอาด โดยเฉพาะบริเวณจุดสกปรกมาก เช่น คอ ขอบแขน 2. ไม่บิดผ้า 3. ไม่แช่ผ้าค้างคืน การตาก 1. กลับตะเข็บก่อนตากทุกครั้ง 2. ตากเสื้อผ้าตามรูปทรง ถ้าเป็นผ้าเช็ดตัว ผ้าห่ม ให
การซักผ้าควรทำให้สะอาด โดยเฉพาะบริเวณจุดสกปรก เช่น คอ ขอบแขน ไม่ควรบิดหรือแช่ผ้าค้างคืน การตากผ้าควรกลับตะเข็บและตากตามรูปทรง การดูแลห้องน้ำเป็นสิ่งสำคัญเพราะเป็นหน้าตาของบ้าน ห้องน้ำที่สะอาดช่วยสร้าง
การแสดงความเคารพในพระรัตนตรัย
88
การแสดงความเคารพในพระรัตนตรัย
วิธีแสดงความเคารพ จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ทุกคนควรรู้ หากผู้ใดไม่รู้ผู้นั้นก็ได้ชื่อว่าไม่เคารพประเพณี ไร้วัฒนธรรม มีมารยาททราม น่าเกลียด ไม่น่าเคารพนับถือ และไม่น่าคบหาสมาคม พระรัตนตรัยมีพระคุณต่อสัตวโลก
การแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัยถือเป็นสิ่งจำเป็น ที่ทุกคนต้องรู้และปฏิบัติอย่างถูกต้อง เพื่อแสดงถึงการเคารพในประเพณีและวัฒนธรรมไทย โดยมีวิธีการหลายประการ เช่น การประนมมือ (อัญชลี) ที่ถือเป็นรูปแบบมาตรฐ
การฉันบิณฑบาตและการรับประทานอาหารในพระพุทธศาสนา
109
การฉันบิณฑบาตและการรับประทานอาหารในพระพุทธศาสนา
หมวดแห่งการฉันบิณฑบาต (การรับประทานอาหาร) เราจักฉันบิณฑบาตโดยเคารพ 5. ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า การนำไปใช้ ด้วยท่าทีสงบ เพื่อรักษาศรัทธาของเจ้าภาพ ไม่ควรทำอาการรังเกียจอาหารที่ไม่ชอบ ควรรับประทาน การนำไป
บทเรียนเกี่ยวกับการฉันบิณฑบาตในพระพุทธศาสนา กล่าวถึงความสำคัญของการรับประทานอาหารอย่างมีอาการสำรวมและไม่เลือกปฏิบัติ รวมถึงการไม่ขออาหารที่ตนชอบโดยไม่เกรงใจเจ้าภาพ เพื่อสร้างความรู้สึกดีในจิตใจและรักษ
แนวทางการรับประทานอาหารของภิกษุ
111
แนวทางการรับประทานอาหารของภิกษุ
23. ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า เราจักไม่ฉันแลบลิ้น การนำไปใช้ การนำไปใช้ 24. ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า 25. ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า การนําไปใช้ 26. ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า การนำไปใช้ 27. ภิกษุพึงทำความศึกษาว่า
ในบทนี้มีการอธิบายถึงแนวทางการรับประทานอาหารของภิกษุที่ถูกต้อง เช่น ไม่ควรทำเสียงดังขณะรับประทาน และไม่ควรเลียหรือลบลิ้นขณะกินอาหาร เพื่อแสดงถึงความมีระเบียบและความเคารพต่ออาหาร รวมถึงข้อควรปฏิบัติในก
หน้า11
113
กิจกรรม หลังจากนักศึกษาได้ศึกษาบทที่ 5 มารยาทชาวพุทธจบโดยสมบูรณ์แล้ว โปรดทำแบบฝึกหัดประเมินตนเองหลังเรียนบทที่ 5 ในแบบฝึกปฏิบัติบทที่ 5 แล้วจึงศึกษาบทที่ 6 ต่อไป 104 DOU วั ฒ น ธ ร ร ม ช า ว พุ ท ธ
การถวายทานและพิธีสังฆทานในพระพุทธศาสนา
119
การถวายทานและพิธีสังฆทานในพระพุทธศาสนา
บังเกิดขึ้นตั้งแต่เริ่มคิด ขณะทำก็ไม่นึกเสียดาย ให้มีใจเป็นสุข หลังจากให้ไปแล้วก็ปลื้มปีติยินดีในทานนั้น ไม่นึกเสียดายในภายหลัง บุญกุศลจึงจะเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในการเตรียมของตักบาตร เช่น ข้าวสาร อา
การถวายทานเป็นการทำให้ใจสุขและเกิดบุญกุศล การเตรียมของตักบาตรควรใส่ใจที่ความเหมาะสมของอุณหภูมิอาหาร โดยควรยกของถวายด้วยความเคารพและกล่าวคำถวายทาน การถวายสังฆทานคือการถวายวัตถุให้แก่สงฆ์เพื่อพระสงฆ์ใช้
ขั้นตอนพิธีกรรมเนื่องในงานมงคล
122
ขั้นตอนพิธีกรรมเนื่องในงานมงคล
6.1.3 ขั้นตอนพิธีกรรมเนื่องในงานมงคล งานมงคล ได้แก่ การทำบุญ เพื่อความสุขความเจริญ โดยปรารภเหตุดี เช่น ทำบุญวันเกิด ทำบุญฉลองอายุครบ ทำบุญขึ้นบ้านใหม่ ทำบุญเนื่องในงานมงคลสมรส ทำบุญฉลองเกียรติยศ เหล่า
ในงานมงคล เช่น ทำบุญวันเกิด และงานสมรส มีขั้นตอนต่างๆ ที่ควรปฏิบัติ เช่น การอาราธนาพระสงฆ์ การตั้งโต๊ะหมู่บูชา การเตรียมขันน้ำมนต์ และด้ายสายสิญจน์ โดยให้ความสำคัญกับจำนวนพระสงฆ์ที่เชิญ และการจัดปีเภส
การปูอาสนะสำหรับพระสงฆ์
123
การปูอาสนะสำหรับพระสงฆ์
6. การปูอาสนะสำหรับพระสงฆ์ ควรใช้เสื่อหรือพรมปูเสียชั้นหนึ่งก่อน นิยมใช้กัน 2 วิธี คือ ยกพื้นอาสนะสงฆ์ให้สูงขึ้น โดยใช้เตียงหรือแคร่ม้ายาววางต่อกันให้พอจำนวนแก่สงฆ์ และอีกวิธีหนึ่ง ปูลาดอาสนะบนพื้นธรร
การปูอาสนะสำหรับพระสงฆ์นั้น ควรใช้เสื่อหรือพรมปูชั้นหนึ่ง หรือใช้วิธียกพื้นอาสนะสงฆ์ให้สูงขึ้น โดยปูลาดแยกจากอาสนะของคฤหัสถ์ เพื่อความเหมาะสม นอกจากนี้ ควรจัดเตรียมเครื่องรับรองต่างๆ เช่น กระโถนและน้ำ
การอาราธนาพระปริตรและการทำบุญถวายอาหาร
124
การอาราธนาพระปริตรและการทำบุญถวายอาหาร
12. อาราธนาพระปริตร เมื่อรับศีลจบแล้ว จึงกราบลง 3 ครั้ง หรือยืนไหว้แล้วแต่กรณี อาราธนา พระปริตรต่อไป 13. จุดเทียนน้ำมนต์ เมื่อพระภิกษุสงฆ์สวดมนต์ถึงบทมงคลสูตร ขึ้นบทว่า “อะเสวะนา จะ พาลานัง” ให้เจ้าภา
เริ่มต้นด้วยการอาราธนาพระปริตรหลังจากรับศีลและกราบ 3 ครั้ง หรือตามกรณี จากนั้นจุดเทียนน้ำมนต์เมื่อสวดถึงบทมงคลสูตร คู่บ่าวสาวควรออกไปตักบาตรในพิธีสมรส และถวายสำรับบูชาพระพุทธก่อน เมื่อประเคนอาหาร ต้อง
ขั้นตอนการประเคนและกรวดน้ำในการทำบุญ
125
ขั้นตอนการประเคนและกรวดน้ำในการทำบุญ
ลงไป หากมีคนคอยช่วย ก็นำสิ่งของไทยธรรมนั้นวางไว้ข้างหน้าพระภิกษุสงฆ์เป็นชุดๆ ไป เจ้าภาพก็ค่อย ประเคนตาม บางแห่งจะกล่าวคำถวายก่อน พอจบแล้วก็นำถวายเลย ส่วนปัจจัย (เงิน) ควรแยกไว้ต่างหาก ไม่สมควรประเคนพร
บทความนี้อธิบายขั้นตอนการประเคนสิ่งของแก่พระสงฆ์ และการกรวดน้ำเพื่ออุทิศส่วนกุศลในการทำบุญ โดยเริ่มจากการประเคนสิ่งของอย่างถูกวิธี เพื่อให้พระสงฆ์ได้รับสิ่งของที่มีความเคารพ และการจัดเตรียมน้ำสะอาดสำห
ประวัติด้ายสายสิญจน์ในพิธีกรรมมงคล
126
ประวัติด้ายสายสิญจน์ในพิธีกรรมมงคล
ในงานมงคลที่กล่าวถึงข้างต้นหรืองานอวมงคลที่จะได้กล่าวถึงในหัวข้อต่อไปนั้นจะมีอุปกรณ์ อยู่ชิ้นหนึ่งที่ใช้บ่อย และมีความสำคัญกับการประกอบพิธีกรรมอย่างมาก นั่นคือ “ด้ายสายสิญจน์” ซึ่งนัก ศึกษาส่วนใหญ่อาจ
ด้ายสายสิญจน์เป็นอุปกรณ์สำคัญในงานมงคล มีประวัติยาวนานจากชาดก ซึ่งพระโพธิสัตว์ได้ใช้ในขณะเดินทางไปเมืองตักสิลา เพื่อป้องกันอันตรายจากนางยักษิณี โดยอาศัยอานุภาพของด้ายนี้เป็นเครื่องป้องกัน เป็นสัญลักษณ
การใช้น้ำมนต์ในงานมงคลและประวัติความสำคัญ
127
การใช้น้ำมนต์ในงานมงคลและประวัติความสำคัญ
อีกอย่างหนึ่งที่ต้องมีเวลางานมงคลคือน้ำมนต์ซึ่งถือว่าเป็นมงคลดังนั้นเมื่อรับพรจากพระภิกษุสงฆ์ แล้ว จึงนิยมมีการพรมน้ำมนต์เพื่อเป็นสิริมงคลแก่เจ้าภาพและผู้มาร่วมงาน เนื่องจากเป็นการขับไล่สิ่งไม่ ดีออกไ
น้ำมนต์ถือเป็นสิ่งมงคลในงานพิธี โดยเฉพาะเมื่อได้รับพรจากพระสงฆ์ จะมีการใช้น้ำมนต์เพื่อเสริมสิริมงคลให้แก่เจ้าภาพและผู้ที่มาร่วมงาน ซึ่งมีประวัติที่เชื่อมโยงกับสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในสมัยที่ท่านได้
การประเคนของแด่พระภิกษุสงฆ์
128
การประเคนของแด่พระภิกษุสงฆ์
ปัญหาเรื่องการถวายแล้วหรือยังไม่ได้ถวาย จึงให้พระภิกษุสงฆ์รับของประเคนเท่านั้น ยกเว้นน้ำเปล่า ที่ไม่ผสมสี เช่น น้ำฝน น้ำประปา เป็นต้น เพื่อเป็นการแสดงออกอย่างชัดเจนว่า สิ่งของนั้นๆ เป็นของ จัดถวายพระภ
บทความนี้อธิบายถึงการประเคนของที่เหมาะสมต่อพระภิกษุสงฆ์ ตามหลักพระวินัย ได้กำหนดให้มี 5 ประการ เพื่อแสดงการถวายอย่างถูกต้อง โดยผู้ประเคนต้องทำตามขั้นตอนอย่างมีระเบียบ เพื่อให้การประเคนสำเร็จสมบูรณ์และ
การกรวดน้ำและการรับพรพระ
132
การกรวดน้ำและการรับพรพระ
6.3 การกรวดน้ำและการรับพรพระ การกรวดน้ำในงานบุญ เป็นการอุทิศแผ่ส่วนกุศลที่ตนบำเพ็ญแล้วนั้นส่งไปให้แก่บุรพชนตลอดจน สรรพสัตว์ และตั้งจิตอธิษฐานเพื่อความดีต่อไปหรืออธิษฐานในสิ่งประสงค์ที่ดีงามให้สำเร็จตา
การกรวดน้ำเป็นการอุทิศส่วนกุศลที่ส่งไปให้บุรพชนและสรรพสัตว์ โดยรินน้ำหลั่งเป็นเครื่องหมายแห่งเมตตา สำหรับการรับพรพระเป็นการรับความปรารถนาดีจากพระภิกษุ เมื่อได้รับพรนั้นจะนำไปสู่ความเจริญ โดยการกรวดน้ำ